Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest jedną z najczęstszych przyczyn
zaburzeń miesiączkowania oraz niepłodności kobiet w wieku rozrodczym. Jego
przyczyna jak dotąd nie została poznana i wiąże się zarówno z czynnikami
genetycznymi jak i środowiskowymi.
W przebiegu PCOS pojawiają się zaburzenia hormonalne i metaboliczne. Do
najważniejszych z nich należy insulinooporność z wyrównawczą
hiperinsulinemią oraz hiperandrogenizm (nadmiarem hormonów męskich)
Objawy
Najczęstszymi dolegliwościami związanymi z PCOS są zaburzenia miesiączkowania, nadmierne owłosienie typu męskiego, trądzik, otyłość i towarzyszące jej problemy ze schudnięciem, zaburzenia nastroju czy utrudnione zajście w ciąże.
Główną cechą PCOS jest brak lub rzadkie występowanie owulacji, powodujące w efekcie nieregularne miesiączki, wtórny brak miesiączki, trudności z zajściem w ciążę i niepłodność.
Diagnostyka
Zespół
Policystycznych Jajników u kobiet w wieku
rozrodczym można stwierdzić na podstawie poniższych cech:
–
rzadkie owulacje lub cykle bezowulacyjne
–
hiperandrogenizm kliniczny
i/lub biochemiczny
–
obraz policystycznych (wielotorbielowatych) jajników w USG,
z zastrzeżeniem, że
nie jest on
konieczny do rozpoznania PCOS u kobiet z
rzadkimi owulacjami, jej brakiem czy hiperandrogenizmem.
O Rozpoznaniu PCOS u nastolatek PCOS można mówić wówczas, gdy występują rzadkie owulacje i hiperandrogenizm. W diagnostyce nie jest rekomendowane jednak badanie USG.
Leczenie
W pierwszej kolejności u kobiet
ze stwierdzonym PCOS stosuje się dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną.
W miarę możliwości powinny być to preparaty zawierające niskie dawki. Gdy
Zespołowi Policystycznych
Jajników towarzyszą zaburzenia metabolicznych zalecana dodatkowo
jest metformina (doustny
lek przeciwcukrzycowy, zmniejszający stężenie glukozy we krwi)
Zgodnie z najbardziej aktualnymi międzynarodowymi wytycznymi dotyczącymi postępowania w PCOS obiecującą rolę może odgrywać suplementacja inozytolem.
PCOS – Postępowanie dietetyczne
Zmiana stylu życia, wprowadzenie aktywności fizycznej oraz zmiana nawyków żywieniowych to podstawa działania w przypadku stwierdzenia Zespołu Policystycznych Jajników. Co jest ważne?
– dopasowanie kaloryczności diety do zapotrzebowania energetycznego
– regularne spożywanie posiłków (co najmniej 4 w ciągu dnia)
– odpowiednie spożycie wody
– dieta niskowęglowodanowa oraz o niskim indeksie glikemicznym
– wzbogacenie posiłków w naturalne źródła kwasów omega-3 (ryby, orzechy, oleje)
– wykluczenie produktów przetwarzanych w wysokich temperaturach
Odpowiednia suplementacja
– wykazano korzystny efekt suplementacji diety kobiet z PCOS preparatami zawierającymi mio- i/lub D-chiro-inozytol w dawce 2 – 4 g.
– połączenie dwóch form inozytolu (mio-inozytolu i D-chiro-inozytolu) w fizjologicznym stosunku 40:1, obecnych w preparacie Proovulin, może okazać się najlepszym wyborem w procesie przywrócenia funkcji komórek jajnikowych u kobiet dotkniętych PCOS. Takie połączenie daje lepsze rezultaty w przypadku hipersinsulinemii oraz hiperandrogenizmu, w porównaniu do obu form inozytolu stosowanych osobno.
Źródła:
Dutkowska A; Konieczna A; Breska-Kruszewska J; Sendrakowska M; Kowalska I; Rachoń D; Recomendations on non-pharmacological interventions in women with PCOS to reduce body weight and improve metabolic disorders; Endokrynologia Polska 2019;70(2):198-212.
Zheng, X. et al. Inositol supplement improves clinical pregnancy rate in infertile women undergoing ovulation induction for ICSI or IVF-ET. Medicine (Baltimore) 96, 49–56; 2017
Gianfranco C, Vittorio U, Silvia B, Francesco F. Myo-inositol in the treatment of premenstrual dysphoric disorder. Hum Psychopharmacol 2011; 26: 526-530
Saleem et al. New Therapeutic Approaches in Obesity and Metabolic Syndrome Associated with Polycystic Ovary Syndrome; Cureus 9(11): e1844. DOI 10.7759/ cureus.1844, 2017
A. Gateva et al. The use of inositol(s) isomers in the management of polycystic ovary syndrome: a comprehensive review; Gynecological Endocrinology, 2018
